Taxateur onder vuur, doch niet geraakt!

TAXATEUR ONDER VUUR, DOCH NIET GERAAKT!

Op 2 oktober jl. heeft de Afdeling bestuursrechtspraak van de Raad van State in een nadeelcompensatiekwestie (ECLI:NL:RVS:2019:3302) geoordeeld over de vraag of de minister bij de beoordeling van het verzoek om nadeelcompensatie gebruik mocht maken van een taxatierapport van een taxateur, die tevens lid was van de adviescommissie die de minister over de verzochte nadeelcompensatie adviseerde. Ten aanzien van deze taxateur is door het tuchtcollege van de Stichting Nederlandse Register Vastgoed Taxateurs (hierna: “NRVT”) eerder in de betreffende nadeelcompensatiekwestie geoordeeld dat deze dubbelrol niet te verenigen is met het fundamentele beginsel van objectiviteit en onafhankelijkheid. De Afdeling oordeelt evenwel dat het oordeel van het tuchtcollege niet aan de bruikbaarheid van het taxatierapport van de taxateur in de weg staat en dat de minister het taxatierapport kon gebruiken voor de beoordeling van de nadeelcompensatie.

De kwestie die leidde tot de uitspraak van de Afdeling

De eigenaar van een woonboerderij heeft een verzoek om nadeelcompensatie ingediend, vanwege de schade die hij heeft geleden als gevolg van de het tracébesluit dat voorziet in de aanleg van de N18 tussen Haaksbergen en Enschede. Volgens de woningeigenaar heeft dat tracé geleid tot een waardevermindering van de woonboerderij vanwege de aantasting van zijn woongenot, een vermindering van zijn levensverwachting in verband met de toename van fijnstof, een vermindering van de bereikbaarheid van de woning en een toename van geluidoverlast.

Voor de beoordeling van het verzoek om nadeelcompensatie heeft de minister een onafhankelijke adviescommissie aangewezen, die adviseert over de schade en de vergoedbaarheid ervan. Onderdeel van het advies is – vanzelfsprekend – de taxatie van de woonboerderij vóór en ná het moment van vaststelling van het tracébesluit. Voor het opstellen van de taxaties wordt doorgaans gebruik gemaakt van taxateurs die zijn geregistreerd bij de NRVT. Geregistreerde taxateurs dienen zich te houden aan de gedrags- en beroepsregels van de NRVT. In deze kwestie was de taxateur tevens lid van de onafhankelijke adviescommissie. Deze dubbelrol strookte volgens de eigenaar van de woonboerderij niet met de voorgeschreven onafhankelijkheid van de taxateur en heeft daarover geklaagd bij het tuchtcollege van de NRVT.

Uitspraak tuchtcollege NRVT

In de uitspraak van het tuchtcollege van 10 mei 2017 (link) heeft het tuchtcollege geoordeeld dat de klacht gegrond is. Daartoe heeft het college overwogen dat het wenselijk is dat een taxateur die benoemd is in een adviescommissie niet degene is die het taxatierapport opstelt dat als uitgangspunt als uitgangspunt dient voor de berekening van de nadeelcompensatie. Het tuchtcollege vervolgt met het oordeel – zonder dit nader te duiden – dat in deze situatie de rol van de registertaxateur te nauw verweven is met de opdrachtgever “om te kunnen voldoen aan het fundamentele beginsel van objectiviteit en onafhankelijkheid”.

Uitspraak Afdeling

In de uitspraak van 2 oktober 2019 (link) heeft de Afdeling ondanks de uitspraak van het tuchtcollege evenwel geoordeeld dat de minister bij de besluitvorming over het verzoek om nadeelcompensatie niet gebonden is aan de uitspraak van het tuchtcollege. Aldus de Afdeling is het in nadeelcompensatiekwesties zeer gebruikelijk dat een taxateur wordt benoemd in de adviescommissie die vervolgens ook de noodzakelijke taxaties uitvoert. Bovendien heeft de taxateur aldus de Afdeling voldaan aan de eisen van objectiviteit en onafhankelijkheid. Er was geen reden om te twijfelen aan de objectiviteit en onafhankelijkheid van de taxateur. Dat het tuchtcollege daar – onvoldoende gemotiveerd (zie r.o. 5.2) – anders over heeft gedacht doet daaraan niet af.